Η Υφυπουργός Υγείας, Κατερίνα Παπακώστα – Σιδηροπούλου, με αφορμή την ‘‘Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών’’, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών υπενθυμίζει σε όλους μας, ότι το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι μια παγκόσμια απειλή, με κοινωνικές, ιατρικές, οικονομικές, πολιτισμικές συνέπειες. Το εμπόριο ναρκωτικών, μαζί με το εμπόριο όπλων και ανθρώπων αποτελούν τα τρία οργανωμένα εγκλήματα με το μεγαλύτερο τζίρο διεθνώς.
Τα τελευταία χρόνια έχει λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις και για τη χώρα μας, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία:
• Αυξήθηκε ο αριθμός των μαθητών που κάνουν χρήση μια ή περισσότερες φορές στη ζωή τους.
• Αυξήθηκε ο αριθμός των νέων που κάνουν χρήση μιας ή περισσοτέρων ουσιών.
• Αυξήθηκε ο αριθμός των νέων που συνδέουν τη χρήση ψυχοτρόπων ουσιών με τη νυχτερινή διασκέδαση.
• Αυξήθηκε η αποδοχή της χρήσης ναρκωτικών από τους νέους και μειώθηκε η αντίληψη του κινδύνου για τη χρήση ουσιών, όπως η κάνναβη.
• Αυξήθηκε η ευχερής διαθεσιμότητα παρανόμων ουσιών, λόγω του διαδικτύου.
• Αυξήθηκε η διαθεσιμότητα νέων, φθηνών, επικίνδυνων ψυχοτρόπων ουσιών.
Στη χώρα μας, με την ψήφιση του Ν.4139/2013 (ΦΕΚ 74/τ.Α/20-3-2013) με θέμα «Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες διατάξεις» θεσμοθετείται, για πρώτη φορά, ο ορισμός του Εθνικού Συντονιστή για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών, καθώς και η σύσταση της Εθνικής Επιτροπής Σχεδιασμού και Συντονισμού για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών, με κύρια αρμοδιότητα την εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα ναρκωτικά, το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία ολοκλήρωσης.
Ως Υπουργείο Υγείας υποστηρίζουμε τις συνέργειες και όλους τους δημόσιους φορείς που ασχολούνται με την παροχή υπηρεσιών φροντίδας στα εξαρτημένα άτομα, κάνοντάς τους συμμέτοχους στο όραμα για μια Ελλάδα καθαρή και δυνατή από εξαρτήσεις.
Βασική μας επιδίωξη είναι η μείωση της χρήσης παράνομων ουσιών στις νεαρές ηλικίες, αλλά και η έγκαιρη πρόληψη. Επιπλέον, η ενίσχυση των δράσεων για τη θεραπεία, τη μείωση της βλάβης και την επανένταξη των εξαρτημένων ατόμων, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές ανάγκες των χρηστών και της κοινωνίας, προσεγγίζοντας την αντιμετώπιση των ναρκωτικών από τη σκοπιά της δημόσιας υγείας.
Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Υγείας δραστηριοποιείται σε τέσσερα επίπεδα δράσης: στον τομέα της πρόληψης-ενημέρωσης, στον τομέα της μείωσης της βλάβης, στον τομέα της θεραπείας, στον τομέα της κοινωνικής επανένταξης. Αναλυτικότερα:
1. Στον τομέα της πρόληψης, ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης και της έγκυρης παρέμβασης:
α. Πρόληψη στις εκπαιδευτικές κοινότητες, με παρεμβάσεις ενημέρωσης, όπως ενημερωτικές συναντήσεις και βιωματικά εργαστήρια.
β. Ενημέρωση και εκπαίδευση γονέων γύρω από το πρόβλημα των εξαρτήσεων
γ. Εκπαίδευση επαγγελματιών στην πρόληψη, με επιμορφωτικά σεμινάρια στην αγωγή υγείας και την πρόληψη, σε επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με το πρόβλημα της εξάρτησης (επαγγελματίες ψυχικής υγείας, στελέχη κοινωνικών υπηρεσιών, εκπαιδευτικοί) ή σε όσους επιθυμούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπισή του (πχ. φαρμακοποιοί, ιερείς, αστυνομικοί).
δ. Έγκαιρη παρέμβαση με συμβουλευτική υποστήριξη σε άτομα κυρίως νεανικής ηλικίας, με συμπεριφορές υψηλού κινδύνου
ε. Λειτουργία 74 Κέντρων Πρόληψης των εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας ανά την επικράτεια της χώρας.
2. Στον τομέα της μείωσης της βλάβης:
α. Προγράμματα άμεσης παρέμβασης και προσέγγισης χρηστών στο δρόμο (streetwork).
β. Δράσεις προσέγγισης χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών, με προγράμματα προσφοράς συριγγών, καθώς και κάλυψης βασικών αναγκών υγιεινής, σίτισης και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης.
3. Στον τομέα της θεραπείας:
α. Λειτουργία θεραπευτικών μονάδων φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης (ΟΚΑΝΑ), καθώς και μονάδες με ψυχοκοινωνική προσέγγιση –στεγνά προγράμματα.
β. Προγράμματα για ειδικούς πληθυσμούς, όπως χρήστες με παραβατικότητα εντός και εκτός των φυλακών, καθώς και μονάδες διπλής διάγνωσης για χρήστες με συννοσηρότητα (χρήση ουσιών και ψυχική διαταραχή).
4. Στον τομέα της κοινωνικής επανένταξης:
α. Λειτουργούν Κέντρα Κοινωνικής επανένταξης, τα οποία υποδέχονται άτομα που ολοκλήρωσαν την κύρια φάση της θεραπείας και παρέχουν συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη για τη σταδιακή και ομαλή επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο.
β. Δημιουργία προγραμμάτων και δικτύων κατάρτισης, επαγγελματικού προσανατολισμού και προώθησης στην απασχόληση.
Οφείλουμε να κατανοήσουμε όλοι ότι η χρήση ναρκωτικών δεν επιδρά μόνο στην προσωπική υγεία, αλλά και σε μια σειρά παραγόντων, όπως οι διαπροσωπικές σχέσεις, η κοινωνική συνοχή, η παραγωγικότητα, η εγκληματικότητα, με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος για το κράτος. Είναι ενδεικτικό ότι, στη χώρα μας, το σχετικό κόστος υπολογίζεται σε 1,2 δις ευρώ ετησίως, δηλαδή περίπου 0,7% του ΑΕΠ, χωρίς να έχει υπολογιστεί σε αυτό το κόστος και η επίπτωση απώλειας της παραγωγικότητας, της υψηλής θνησιμότητας, ιδιαίτερα σε νέες ηλικιακές κατηγορίες πολιτών και της έμμεσης επιβάρυνσης της δημόσιας υγείας».
