Παρέμβαση για τη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος και την παραμονή στην εργασία των ατόμων με ρευματικά νοσήματα
Περίπου το 40% των ασθενών με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα αποχωρεί από την αγορά εργασίας 5 χρόνια μετά τη διάγνωση λόγω της κατάστασής του, ενώ έχουν αναφερθεί ποσοστά ανεργίας τρεις φορές υψηλότερα μεταξύ των ατόμων με Αγκυλοποιητική Σπονδυλαρθρίτιδα απ’ ό,τι στο γενικό πληθυσμό.
Οι σημαντικές αυτές διαπιστώσεις, προκύπτουν από διάφορες ελληνικές και ξένες μελέτες, αναφορικά με τα Ρευματικά Νοσήματα για τα οποία η χώρα μας, για πρώτη φορά, αποφάσισε να παρέμβει δυναμικά. Συγκεκριμένα, το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του πανευρωπαϊκού προγράμματος «Ικανοί Για Εργασία» (“Fit For Work”) αναπτύσσεται μία πολύ σημαντική πρωτοβουλία που στόχο έχει να συμβάλλει στη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και άρα στον μη αποκλεισμό από την εργασία των ατόμων με Ρευματικά Νοσήματα και άλλες μυοσκελετικές παθήσεις.
Το πρόγραμμα «Ικανοί για Εργασία» Fit For Work, (www.fitforworkeurope.eu) ξεκίνησε από τον ερευνητικό Ίδρυμα Work Foundation, βασική δραστηριότητα του οποίου είναι η εκπόνηση ερευνών με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του εργασιακού βίου. Στο πλαίσιο αυτό το Work Foundation διεξήγαγε προ πενταετίας περίπου μια πανευρωπαϊκή μελέτη -με τίτλο Fit for Work-, η οποία εξέταζε τις επιπτώσεις της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας και άλλων Μυοσκελετικών Παθήσεων στην οικονομική, κοινωνική και κυρίως την επαγγελματική ζωή των πασχόντων. Παράλληλα, πρότεινε καταρχήν λύσεις που θα έπρεπε να υλοποιηθούν στο εργασιακό περιβάλλον προκειμένου να βοηθηθούν οι άνθρωποι αυτοί και να παραμείνουν «Ικανοί για Εργασία».
Η εν λόγω μελέτη περιελάμβανε ξεχωριστό τμήμα για την Ελλάδα τα ευρήματά της οποίας παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση και αποτέλεσε την αφορμή να «κινητοποιηθεί» η ελληνική Ομάδα Εργασίας του προγράμματος «Ικανοί Για Εργασία», ενώ η πρωτοβουλία τέθηκε υπό την αιγίδα του Ελληνικού Ινστιτούτου για την Υγιεινή και την Ασφάλεια της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ).
Σκοπός της δραστηριοποίησης της Ομάδας είναι να αναδείξει το θέμα στον δημόσιο διάλογο, προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα και παρεμβάσεις ελάχιστου ή και μηδενικού κόστους που μπορούν να γίνουν στο εργασιακό περιβάλλον ώστε να τα άτομα με ΡΝ να μην αναγκάζονται να εγκαταλείπουν την εργασία τους εξαιτίας της πάθησής τους. Στα μέλη της Ομάδας περιλαμβάνονται σημαντικοί εκπρόσωποι από διάφορους εμπλεκόμενους τομείς, γιατροί εργασίας, καθηγητές οικονομικών της Υγείας, ρευματολόγοι, εκπρόσωποι των ρευματοπαθών, ανώτερα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, κ.λπ.
Η Ομάδας Εργασίας μετά από διαδοχικές συναντήσεις των μελών της κατέληξε στη δημιουργία ενός πεντασέλιδου κειμένου το οποίο περιγράφει αναλυτικά την αναγκαιότητα της παρέμβασης και τις λύσεις που προτείνονται, τονίζοντας το όφελος που προκύπτει για την ελληνική Οικονομία και το σύνολο της κοινωνίας άμεσα αλλά και μεσοπρόθεσμα.
Ειδικότερα, στο κείμενο τονίζονται σημαντικά στοιχεία που προέκυψαν από διάφορες ελληνικές και ξένες μελέτες, όπως:
• Η ικανότητα για εργασία των ατόμων με ΡΝ επηρεάζεται για την πλειονότητα μέσα στα πρώτα 5 χρόνια. Περίπου το 40% των ασθενών με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα αποχωρεί από την αγορά εργασίας 5 χρόνια μετά τη διάγνωση, λόγω της κατάστασής του, ενώ έχουν αναφερθεί ποσοστά ανεργίας τρεις φορές υψηλότερα μεταξύ των ατόμων με Αγκυλοποιητική Σπονδυλαρθρίτιδα απ’ ό,τι στο γενικό πληθυσμό.
• Όσο μεγαλύτερη η σοβαρότητα της ασθένειας τόσο περισσότερες μέρες εργασίας χάνονται, γεγονός που εμφανίζεται εντονότερο όταν υπάρχουν και κινητικά προβλήματα.
• Για τα Ρευματικά Νοσήματα, οι άμεσες δαπάνες, σε σύγκριση με το έμμεσο κόστος, αποτελούν συνήθως μόνο ένα μικρό μέρος του συνολικού κόστους. Οι έμμεσες δαπάνες αφορούν, μεταξύ άλλων, την απουσία από την εργασία, τη μειωμένη παραγωγικότητα, την απώλεια της εργασίας, αλλά και την πρόωρη συνταξιοδότηση των ανθρώπων που πάσχουν από ΡΝ.
• Αν και στη βιβλιογραφία παρατηρείται υψηλή διακύμανση σχετικά με τα ποσοστά πρόωρης συνταξιοδότησης, στις περισσότερες μελέτες το ποσοστό αυτό κυμαίνεται μεταξύ 30-50%. Στην Ελλάδα το ετήσιο συνολικό κόστος αντιμετώπισης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας αγγίζει τα € 585 εκατ., περιλαμβάνοντας τα ιατρικά έξοδα, το κόστος των φαρμάκων, μη-ιατρικά έξοδα, το κόστος της άτυπης φροντίδας και άλλες έμμεσες δαπάνες.
• Η χρήση σύγχρονων θεραπειών έχει αποδειχθεί με σχετική έρευνα σε Έλληνες ασθενείς ότι βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ατόμων με ΡΝ, ενώ η έγκαιρη παρέμβαση με σύγχρονες θεραπείες βελτιώνει την πρόγνωση των εν λόγω νοσημάτων, μειώνει τις απουσίες από την εργασία και κυρίως συμβάλλει στη διατήρηση της αποδοτικότητας των πασχόντων.
Το κείμενο αυτό θα αποτελέσει τη βάση για την έναρξη διαλόγου μεταξύ της Ομάδας και πολιτικών φορέων.
