Aπό την κυρία Σταυρούλα Ξιφαρά, χειρουργό ωτορινολαρυγγολόγο
Με τον όρο εξωτερική ωτίτιδα εννοούμε την οξεία λοίμωξη-φλεγμονή που εμφανίζεται στο δέρμα που καλύπτει τον έξω ακουστικό πόρο του αυτιού (ΕΑΠ), δηλαδή το κανάλι που συνδέει το πτερύγιο με το τύμπανο. Η φλεγμονή αυτή είναι συνήθως βακτηριακής αιτιολογίας, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να οφείλεται και σε μύκητες και σπανιότερα σε ιούς. Πρόκειται για μια συχνή πάθηση καθώς πάνω από το 10% του πληθυσμού έχει προσβληθεί τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του από τη νόσο, ενώ μεγάλο πρόβλημα αποτελούν οι συχνές υποτροπές της.
Στα παιδιά η ευσταχιανή σάλπιγγα (ο αγωγός που συνδέει τη μύτη με το αυτί) είναι πιο κοντή και πιο οριζόντια από ό,τι θα έπρεπε και έτσι εύκολα μπορούν να να περάσουν οι εκκρίσεις της μύτης όταν το παιδί έχει αλλεργία ή ένα κοινό κρυολόγημα.
Επίσης η ύπαρξη διογκωμένων αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) μπορεί να φράξουν την ευσταχιανή σάλπιγγα, και να έχει σαν επακόλουθο την ωτίτιδα.
Συχνά, η εξωτερική ωτίτιδα αναφέρεται και ως «αυτί του κολυμβητή», επειδή τα περισσότερα κρούσματα εμφανίζονται τους θερινούς μήνες στις παραλιακές περιοχές και τα νησιά όπου είναι συχνότερη η έκθεση στο νερό, οπότε και ευνοείται η νόσος από το συνδυασμό υψηλής θερμοκρασίας-υγρασίας. Μπορεί να προσβάλλει άτομα από όλες τις ηλικιακές ομάδες, ωστόσο, τα παιδιά και οι έφηβοι τείνουν να αναπτύσσουν τη μόλυνση συχνότερα, μιας και επιδίδονται περισσότερο σε υδάτινες δραστηριότητες και έτσι τα αυτιά τους εκτίθενται σε διαρκή, υπερβολική υγρασία.
Όπως πάντα, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, οπότε για να μειωθούν οι πιθανότητες να πάει κάτι στραβά στις διακοπές, καλό θα ήταν να προσέξετε τα εξής:
• Αποφύγετε τα μπάνια σε μολυσμένα νερά και σε πισίνες χωρίς καλή χλωρίωση και έλεγχο του pH, καθώς και την πολύωρη βύθιση της κεφαλής μέσα στο νερό.
• Ιδανικά χρησιμοποιείτε ειδικές ωτοασπίδες για τη κολύμβηση και πάντα να στεγνώνετε καλά τα αυτιά σας μετά το κολύμπι.
• Στο σπίτι χρησιμοποιήστε μπιστολάκι μαλλιών στη χαμηλότερη κλίμακα για να στεγνώσετε καλά τα αυτιά σας.
• Αποφύγετε το ξύσιμο ή «σκάλισμα» του αυτιού με το δάχτυλο ή με άλλα αιχμηρά αντικείμενα που μπορεί να δημιουργήσουν μικροτραυματισμούς του ΕΑΠ.
• Μεγάλη προσοχή απαιτείται κατά τον καθαρισμό των αυτιών με μπατονέτα.
• Καλό θα ήταν πριν τις καλοκαιρινές διακοπές να γίνεται μια επίσκεψη στον ΩΡΛ για να εξακριβωθεί αν υπάρχει βύσμα κυψέλης, για να γίνει καθαρισμός ώτων.
• Καλό θα ήταν να ενσταλάζετε προληπτικά 1 σταγόνα μυκοστατικού διαλύματος (π.χ. Cue) σε κάθε αυτί κάθε 2η μέρα, για την αποφυγή ανάπτυξης εξωτερικής ωτίτιδας.
Σε περίπτωση όμως που απαιτηθεί θεραπεία αυτή συνήθως περιορίζεται στην τοπική ενστάλαξη ωτικών αντιμικροβιακών και αντιμυκητασιακών σταγόνων. Συνιστάται η επιλογή ωτικού διαλύματος που να συνδυάζει ισχυρή αντιμικροβιακή, αντιμυκητασιακή και αντιφλεγμονώδης δράση μαζί με μαλακτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες, αποκαθιστώντας το φυσιολογικό pH της περιοχής (π.χ. Cue). Η χρήση αντιβιοτικών σταγόνων με ή χωρίς κορτιζόνη θα πρέπει να αποφεύγεται προς περιορισμό δημιουργίας ανθεκτικών στελεχών και υποτροπής της νόσου και όταν χρειάζεται να γίνεται πάντοτε με φειδώ, εφόσον έχει προηγηθεί ωτοσκόπηση που να επιβεβαιώνει τη διάγνωση. Το ίδιο ισχύει και για τα τοπικά αναισθητικά, τα οποία όχι μόνον έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα λόγω της πτωχής τους απορρόφησης από το δέρμα, αλλά υπάρχει περίπτωση να δημιουργήσουν αντιδράσεις υπερευαισθησίας καθώς επίσης και διαγνωστικές δυσχέρειες στην παρακολούθηση της εξέλιξης της βλάβης.
