Η ανάπτυξη των πρώτων προφυλακτικών εμβολίων έναντι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) αποτέλεσε «σταθμό» στην ιστορία της Ιατρικής, αφού κατέστησε εφικτή την πρόληψη σημαντικών σχετιζόμενων καρκίνων, όπως είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Έντεκα χρόνια μετά τα πρώτα εμβόλια, το ιατρικό οπλοστάσιο ενισχύεται με το νέο 9δύναμο εμβόλιο κατά του HPV, που μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην εξάλειψη και του 2ου πιο συχνού καρκίνου στις γυναίκες ηλικίας 15-44 ετών σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα υπολογίζονται ετησίως -σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών- 500 περίπου νέα περιστατικά και 250 θάνατοι νέων στην πλειονότητά τους γυναικών, που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι παγκοσμίως ένα συχνό νεοπλασματικό νόσημα και δυστυχώς στην πατρίδα μας διαγιγνώσκεται κατά κανόνα με καθυστέρηση, καθώς αναφέρεται ότι μόνο το 20% των Ελληνίδων κάνουν προληπτικό έλεγχο (τεστ ΠΑΠ) κάθε χρόνο. Σαν συνέπεια, η νόσος στην Ελλάδα παρουσιάζει υψηλή θνητότητα, καθώς όταν πλέον ανακαλύπτεται, μπορεί ήδη να έχουν προκληθεί μεταστάσεις.
Εκτός από το καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ο ιός HPV συσχετίζεται και με άλλους καρκίνους των γεννητικών οργάνων (αιδοίο, κόλπος, πέος), της περιοχής του πρωκτού, αλλά και με καρκίνους της στοματικής κοιλότητας, του φάρυγγα και του λάρυγγα σε άνδρες και γυναίκες. Ο ιός HPV μεταδίδεται εξαιρετικά εύκολα, κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ, περισσότερες από το 80% των γυναικών θα εκτεθούν σε κάποιον από τους τύπους του ιού HPV, μέχρι να φτάσουν στην ηλικία των 50 ετών.
Μέχρι σήμερα έχουν περιγραφεί 118 διαφορετικά στελέχη του ιού HPV, αρκετοί εκ των οποίων δύνανται να προκαλέσουν κονδυλώματα ή καρκίνο. Το νέο 9δύναμο εμβόλιο HPV προστατεύει από τους επτά πλέον επικίνδυνους τύπους του ιού σε ότι αφορά την ανάπτυξη διαφόρων μορφών καρκίνου (16, 18, 31, 33, 45, 52, 58) και τους δύο τύπους (6 και 11), οι οποίοι ευθύνονται για τα περισσότερα περιστατικά των γεννητικών κονδυλωμάτων. Πρόσφατα κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα και εντάχθηκε στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Χορηγείται δωρεάν σε όλα τα κορίτσια ηλικίας από 11 έως 18 ετών, παρέχοντας προστασία για το 90% των περιστατικών καρκίνου τραχήλου της μήτρας, γεννητικών κονδυλωμάτων και για το 89% των προκαρκινικών αλλοιώσεων της πρωκτογεννητικής περιοχής, που σχετίζονται με τον ιό HPV. Η πρωτογενής πρόληψη μέσω του εμβολιασμού αποτελεί βασικό μέσο για την προστασία από τα σχετιζόμενα με τον HPV νοσήματα, καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη φαρμακευτική θεραπεία για την εκρίζωση του από τον οργανισμό. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, η συχνότητα εμφάνισης του ιού HPV είναι υψηλή, παρουσιάζοντας χρόνο με το χρόνο ανοδικές τάσεις, γεγονός που καθιστά επιβεβλημένο τον έγκαιρο εμβολιασμό των ελληνίδων με το εμβόλιο HPV σε νεαρή ηλικία πριν εκτεθούν στο ιό.
