Οι ιδιαίτερες ανάγκες που δημιουργεί η οικονομική κρίση για τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας της χώρας μας ήταν το θέμα της διημερίδας που συνδιοργάνωσαν η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρία και ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών.
Οι επιστήμονες τόνισαν ότι σε περιόδους κρίσεως έχει παρατηρηθεί το απαράδεκτο φαινόμενο, ενώ οι απαιτήσεις σε υπηρεσίες ψυχικής φροντίδας να αυξάνονται, η παροχή τους να μειώνεται, εξαιτίας των περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην πρόσφατη υπουργική απόφαση που προβλέπει την κατακράτηση ποσοστού από τη σύνταξη όσων ασθενών φιλοξενούνται στις δομές ψυχικής υγείας που ξεκινά από 50% και φτάνει το 80%.
Οι επιστήμονες που συμμετείχαν εξέφρασαν την αγανάκτησή τους για την πρόθεση της κυβέρνησης να χρηματοδοτήσει με τις συντάξεις των ψυχικά ασθενών και των αναπήρων τις περικοπές των δημόσιων δαπανών.
«Το ασφαλιστικό Ταμείο είναι υποχρεωμένο να πληρώνει τη νοσηλεία των ψυχικά πασχόντων όπως συμβαίνει και για τους άλλους ασφαλισμένους. Ωστόσο οι ψυχικά πάσχοντες είναι μία ευάλωτη ομάδα ασθενών που δεν μπορεί να αντιδράσει και να υπερασπισθεί τον εαυτό της με αποτέλεσμα να είναι στο έλεος των κυβερνώντων και της ανάλγητης πολιτικής του μνημονίου», τόνισε ο πρόεδρος του ΙΣΑ Γιώργος Πατούλης και πρόσθεσε:
«Ο ΙΣΑ, σε συνεργασία με τους Ιατρικούς Συλλόγους των ευρωπαϊκών πρωτευουσών, προβαίνει στην κατάρτιση μιας «Χάρτας Υγείας» που θα θέσει τα όρια στη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας, ώστε ν' αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα και να διασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες θα έχουν μια στοιχειώδη ισότιμη πρόσβαση στις παροχές υπηρεσιών Υγείας. Όταν όλοι μαζί έχουμε μία φωνή μπορούμε να κάνουμε πράξη την Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας σε κάθε τοπική κοινωνία», κατέληξε ο πρόεδρος του ΙΣΑ.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας Γιάννης Γκιουζέπας αναφέρθηκε στις δυσμενείς επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, καθώς και στα προβλήματα και στον ρόλο της ψυχιατρικής σε περιόδους οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Όπως τόνισε, η καλή πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας αυξάνει τη δυνατότητα για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των ψυχικών παθήσεων, γεγονός που αυτή την περίοδο αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς η οικονομική κρίση αυξάνει τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών.
Στο πλαίσιο της διημερίδας παρουσιάστηκε μεταξύ άλλων ερευνητική εργασία των Ο. Γιωτάκου, Γ. Τσουβέλα και Β. Κονταξάκη για τις αυτοκτονίες στη χώρα μας.
Από τα στοιχεία της μελέτης προέκυψαν τα εξής:
Οι άνδρες εμφάνισαν συστηματικά υψηλότερους δείκτες αυτοκτονιών σε σύγκριση με τις γυναίκες. Οι υψηλότεροι μέσοι δείκτες αυτοκτονιών εντοπίζονται κατά σειρά στους νομούς Ρέθυμνου, Ροδόπης και Ζακύνθου.
Σε επίπεδο γεωγραφικών περιφερειών εμφανίζονται κατά σειρά στη Μακεδονία, τα Ιόνια νησιά και την Κρήτη. Η μεγαλύτερη αύξηση των δεικτών αυτοκτονίας παρατηρήθηκε στις περιφέρειες Κρήτης, Θράκης, Στερεάς Ελλάδας και νησιών του Αιγαίου. Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι οι δείκτες αυτοκτονιών σχετίζονται αντίστροφα με τον αριθμό των δημόσιων ή ιδιωτικών δομών ψυχικής υγείας.
Στην επίπτωση της κοινωνικοοικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων αναφέρθηκαν οι Δ. Αναγνωστόπουλος και Τ. Σουμάκης.
Ειδικότερα ανέφεραν μεταξύ άλλων τα εξής:
«Ένα από τα πιο βασικά ψυχικά παράγωγα της κρίσης είναι το γενικευμένο αίσθημα αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Αυτό επηρεάζει ατομικές και ομαδικές κοινωνικές συμπεριφορές των ενηλίκων που διαμορφώνουν ένα αρνητικό περιβάλλον για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη της ευπαθέστερης των κοινωνικών ομάδων που είναι τα παιδιά και οι νέοι»
Η πολιτική σήμερα στοχεύει την κατάσταση shock που οδηγεί το άτομο, ενήλικα ή έφηβο, σε μια κατάσταση αδυναμίας, άρνησης, μόνωσης, μη αποδοχής της πραγματικότητας με αποτέλεσμα μια παλινδρομημένη θέση παθητικότητας, καθήλωση σε μια παρανοειδή θέση με αίσθημα μετέωρου ανάμεσα στο οικείο «χθες» και στο απειλητικό «αύριο».
Η οικονομική κρίση και η προσπάθεια επίλυσης της σύμφωνα με τις επιταγές ενός πολύ συγκεκριμένου οικονομικού μοντέλου συνοδεύεται και από την προβολή ενός συγκεκριμένου ιδεολογικού πλαισίου που αντιστρατεύονται τις βασικές προϋποθέσεις κατάκτησης και διατήρησης της ψυχικής υγείας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η σύγχρονη πολιτική εξουσία χρησιμοποιεί τους ιδεολογικούς μηχανισμούς της προκειμένου να θέσει τον ψυχισμό των ατόμων σε «εφεδρεία».
