πως το μοντέλο διοίκησης και εκλογής του Πανελληνίου έχει μείνει πίσω από τις εξελίξεις και δεν μπορεί να παράγει αποτελέσματα για τον κλάδο. Πως το περιβάλλον Υγείας στο οποίο δραστηριοποιείται το ελληνικό φαρμακείο εξελίσσεται με ρυθμούς και σε κατευθύνσεις που είναι πρακτικά αδύνατο να ανταποκριθεί ένα μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας συνδικαλιστικού σωματείου των δεκαετιών 70 και 80 και ακόμα παλαιότερα όπως αυτό που ακολουθούμε.
Ένα μοντέλο λειτουργίας το οποίο δεν αξιολογείται με δείκτες απόδοσης όπως η αποτελεσματικότητα, η ταχύτητα, η ποιότητα και η αποτυπωμένη ορθολογικά έκφραση του συμφέροντος των πολλών. Αλλά προσπαθεί να ανταποκριθεί σε παρωχημένες απαιτήσεις που τον πρώτο λόγο έχουν οι «ισορροπίες», οι «ζυμώσεις», οι «πολιτικές προεκτάσεις» και η ικανοποίηση των «τάσεων» και των «συνιστωσών». Και αυτό με ένα εκλεκτορικό σώμα που η ελάχιστη σε ποσοστό εκπροσώπηση του κλάδου (170 εκλέκτορες αντιπροσωπεύουν μη δεσμευτικά έναν κλάδο 11000 επιστημόνων) αφήνει σημαντικά περιθώρια διακύμανσης από το μέσο συμφέρον του κλάδου όταν δυνητικά μπορούν να υπεισέλθουν παράγοντες μικροδιαχείρισης και ενέργειας με το βλέμμα στις προσωπικές συνθήκες του καθενός.
Πιστεύει κανείς πως για να αλλάξουν αυτά αρκεί μια εναλλαγή προσώπων και παρατάξεων στην εξουσία; Ένα νέο προεδρείο ίσως που θα προκύψει από το συμβιβασμό παρατάξεων που θα μοιραστούν κουκί κουκί τους εκλέκτορες και με μια διαφορά της μια δεκάδας θα χωρίσει τους «νικητές» από τους «ηττημένους»;
Φίλοι μου ας μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας…
Ακόμα και τα καλύτερα μυαλά ή και οι έχοντες τις καλύτερες προθέσεις του κλάδου αν αναδειχθούν από τις εκλογές δεν μπορούν να παράγουν έργο όταν εμπλακούν στα γρανάζια μια δομής με διαδικασίες καταδικασμένες να αποτύχουν απέναντι στις σύγχρονες απαιτήσεις και προβλήματα.
Και για του λόγου το αληθές:
- Είναι δυνατόν η υψηλότερη εξουσία του κλάδου η ΓΣ του ΠΦΣ να εξαντλεί την εξουσία της και το έργο της για τον κλάδο σε ανά τρίμηνο ημερήσιες συνελεύσεις των οποίων η πρώτη ώρα μπορεί να χάνεται σε κάποιο σκυλοκαυγά για κάποιο ελάσσονος σημασίας ζήτημα, η δεύτερη ώρα περιέχει μια (αναγκαία και αρκετά περιεκτική πάντως) ενημέρωση του προέδρου και όλες οι υπόλοιπες παράλληλους μονολόγους εκλεκτόρων (αρκετών χρήσιμων αλλά και κάποιων που γίνονται για λόγους σημείωσης της ύπαρξής τους) οι οποίες διακόπτονται από διαμαρτυρίες για θέματα σειράς ή/και παρεχόμενου χρόνου ομιλίας και καταλήγουν σε ψηφοφορίες που κύριο σκοπό έχουν την καταγραφή δυνάμεων και αποφάσεις που μπορεί να αποφασίζουν ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα;
- Είναι δυνατόν με τόσα σοβαρά προβλήματα που έχει ο κλάδος (πχ εταιρίες φαρμακείων, φαρμακευτική δεοντολογία, καλλυντικά και e-shop, ποσοστό κέρδους και ΦΥΚ, επαγγελματικό ταμείο) να μην τα διαχειρίζονται γνωστές σε όλο τον κλάδο επιτροπές με γνωστοποιημένες εκ των προτέρων ώρες και μέρες επικοινωνίας (ώστε όποιος συνάδελφος θέλει να προσφέρει να μπορεί να καταθέσει τις προτάσεις του) και να λειτουργούν αυτές χωρίς χρονοδιάγραμμα και στόχους που να έχουν εγκριθεί από τη Γενική συνέλευση;
- Είναι δυνατόν όταν διακυβεύεται το μέλλον του κλάδου και ακόμα και αυτή η δυσκίνητη Γενική Συνέλευση κατανοεί το προφανές και ψηφίζει για μια επιτροπή διαπραγμάτευσης στην οποία θα απαρτίζεται από όσους μπορούν να συσπειρώσουν τον κλάδο και έχουν τις απαιτούμενες ικανότητες για να πάρουν αποφάσεις, να μην υλοποιείται επειδή «καταργεί το συνδικαλιστικό ρόλο των εκλεγμένων στο ΔΣ»;
Πώς θα μπορέσει ο κλάδος να ανταποκριθεί σε απαιτήσεις των σύγχρονων συστημάτων υγείας στα οποία ο φαρμακοποιός θα είναι διαρκώς υποχρεωμένος να αποδεικνύει την χρησιμότητά του διαφορετικά οι πόροι και οι αρμοδιότητες θα μειώνονται;
Πώς θα μπορέσει να διαπραγματευτεί απέναντι σε επιτροπές και ομάδες τεχνοκρατών που εκτός από το πολιτικό προσωπικό περιλαμβάνουν πλέον και εξειδικευμένους καθηγητές των οικονομικών της υγείας;
Πώς θα μπορέσει να αντισταθεί απέναντι σε συμφέροντα εταιριών, βιομηχανίας και επενδυτών που χρησιμοποιούν άριστα οργανωμένες δομές αποφάσεων, πολιτικού επηρεασμού και επιβολής τους;
Το χρονικό διάστημα των προηγούμενων ετών κατέδειξε μια σειρά σημείων στα οποία ο κλάδος δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις των καιρών.
1. Ξεκινώντας από απλά θέματα δεν είναι δυνατόν σε ένα σύστημα πλήρους ηλεκτρονικής καταγραφής ακόμα και του δευτερόλεπτου που εκτελείται μια συνταγή να συνεχίσουμε να αποδεχόμαστε αναχρονιστικές πρακτικές όπως η χειρόγραφη αρίθμηση των συνταγών που θα έπρεπε να έχει καταργηθεί σε μία νύχτα, οι σφραγίδες και οι υπογραφές. Δεν είναι δυνατόν παράλογες οδηγίες που οδηγούν σε άσκοπη κατανάλωση εργατοωρών όπως ο μηχανισμός κατάθεσης των συνταγών με τους φακέλους, τους υποφακέλους και τις καταστάσεις επί καταστάσεων ή τη συγκράτηση συνταγών με λαστιχάκια να γίνονται όχι μόνο αποδεκτές αλλά να γίνεται και προσπάθεια να πειστούν οι φαρμακοποιοί να κάνουν υπομονή στον παραλογισμό αντί να καταβάλλεται κάθε δυνατή πίεση για απλοποίηση των κανόνων.
2. Αλλά και σε πιο σοβαρά θέματα θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη προσπάθεια. Ο κλάδος από την αρχή του μνημονίου στοχοποιήθηκε τόσο από τα ΜΜΕ όσο και από όλες ανεξαιρέτως τις διαδοχικές κυβερνήσεις που εκτός των μέτρων, κατέβαλαν και κάθε δυνατή μέριμνα να αποδομήσουν τον κλάδο στην αποδοχή της κοινωνίας. Το οργανωμένο αυτό σχέδιο ήταν προφανώς αδύνατο να αντιμετωπιστεί με τις παραδοσιακές συνδικαλιστικές εμφανίσεις ακόμα και στην περίπτωση που θα επέλεγαν την απευθείας αντιπαράθεση. Η μεθοδικότητα της επίθεσης θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μόνο από εξειδικευμένους επαγγελματίες και αποτελεί αναμενόμενη πρωτοβουλία από τον ΠΦΣ η ανάθεση σε γραφείο τύπου και επικοινωνίας της παρουσίας των θέσεων του κλάδου επικοινωνιακά. Αυτό το έλλειμμα μας ακολουθεί από την αρχή της κρίσης και έχει στοιχίσει πολλά στις απώλειες μας. Και είναι κάτι που χρειάζεται με πρώτη ευκαιρία να διορθωθεί.
3. Παράλληλα ο κλάδος θα έπρεπε να έχει χρησιμοποιήσει στο μέγιστο βαθμό την δικαστική εμπλοκή για να καθυστερήσει ή/και ακυρώσει παρεμβάσεις που πλήττουν τα συμφέροντα του. Οι μειώσεις των τιμών, η μη επαρκής χορήγηση χρόνου διάθεσης αποθεμάτων, η λειτουργία φαρμακείων για απεριόριστες ώρες χωρίς υποχρεωτική πρόσληψη επιπλέον αδειών φαρμακοποιών, η χρήση παράγωγων ή και του ίδιου του όρου «φαρμακείο» από λιανικά καταστήματα και e-shop, η κατευθυνόμενη προπαγάνδα σε βάρος του κλάδου θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με όλες τις δυνατότητες εμπλοκής που παρέχει ο νόμος ώστε να δημιουργείται ένα επιπλέον κόστος σε αυτούς που επιτίθενται στο φαρμακείο. Και αυτό είναι κάτι που θα χρειαστεί μεγαλύτερη προσπάθεια. Όταν σε ζητήματα που θα μπορούσαμε να επιβάλουμε άμεσα ασφαλιστικές δικλείδες όπως στο θέμα του ωραρίου, (στο οποίο υποχρεωτικά θα έπρεπε να ελέγχονται οι δηλώσεις διευρυμένου ωραρίου αν καλύπτονται με προσλήψεις αδειούχων φαρμακοποιών), πώς μπορούμε να ελπίζουμε πως θα επιβάλουμε αυστηρές προϋποθέσεις και πλαίσιο σε ζητήματα στα οποία το περιβάλλον είναι πολύ λιγότερο ξεκάθαρο και νομικά ορισμένο όπως η διάθεση φαρμάκων μέσω ίντερνετ;
4. Άρρηκτα συνδεδεμένη με τις νομικές ενέργειες είναι η ενημέρωση των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις παραβιάσεις της κοινοτικής νομολογίας που συντελούνται στη χώρα μας. Οι αποστάσεις των φαρμακείων, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η κατοχύρωση της ανεξαρτησίας αποφάσεων για θέματα υγείας των εθνικών κυβερνήσεων απέναντι στην ΕΕ είναι ζητήματα τα οποία ρητά αναφέρονται σε αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και σε κοινοτικές οδηγίες. Ο ΠΦΣ θα πρέπει διαρκώς να απευθύνεται στα αρμόδια Ευρωπαϊκά όργανα αναδεικνύοντας τις παραβιάσεις που συντελούνται στα πλαίσια του μνημονίου (του οποίου η ΕΕ αποτελεί συνυπογράφον μέρος) και προβάλλοντας το ερώτημα αν στις χώρες που ισχύουν μνημόνια είναι πλήρη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή όχι. Η ευαισθησία που υπάρχει στις Βρυξέλλες σε τέτοιες καταγγελίες είναι πολύ μεγαλύτερη από όσο πιστεύουμε και αποτελεί πλήγμα για την κυβέρνηση αλλά και για τους υπεύθυνους της τρόικας που θα έκαναν τα πάντα για να το αποτρέψουν.
5. Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος εκ του ρόλου του είναι υποχρεωμένος να έχει ολοκληρωμένη πρόταση και θέση για το φάρμακο. Στις επιτροπές, στους ελεγκτές, στα συνέδρια που έχουν να κάνουν με την πολιτική φαρμάκου οφείλει να έχει ενεργό ρόλο και παρουσία και να διατυπώνει τεκμηριωμένη επιστημονικά άποψη. Για το σκοπό αυτό η συμμετοχή σε αυτούς τους θεσμούς δεν μπορεί να είναι ευκαιριακή και να επιτελείται με συνδικαλιστικά κριτήρια. Ποιά ήταν η συμμετοχή του ΠΦΣ στις επιτροπές για τη φαρμακευτική δαπάνη ή για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, και ποιά είναι η πρόταση του κλάδου για αυτά τα θέματα; Ποιό είναι το όραμά μας για το φαρμακείο στο μέλλον, για το φάρμακο και την εξέλιξή μας; Ο Πανελλήνιος δεν υφίσταται ώστε να αποτελεί φορέα υλοποίησης κυβερνητικής πολιτικής αλλά φορέα συνδιαμόρφωσης κυβερνητικής πολιτικής. Χρειάζεται λοιπόν να μπορούμε να παρέχουμε στην πολιτεία βέλτιστες λύσεις εξοικονόμησης αλλά και όταν χρειάζεται θα πρέπει να μπορούμε να σταθούμε απέναντι σε ενέργειες που το μόνο που σκοπεύουν είναι η εύκολη λύση των περικοπών σε βάρος φαρμακοποιών και ασφαλισμένων με λεπτομερή ενημέρωση της κοινωνίας για τους μηχανισμούς των επιβαρύνσεων και κινητοποιήσεις που να συνεχίζονται μέχρι την επίτευξη των στόχων τους. Σε έναν οργανωμένο και τεκμηριωμένο σύλλογο διλήμματα όπως το να μην αναδεικνύονται θέματα επιβάρυνσης του κοινού από συμμετοχές γιατί θα έχουν αντίκτυπο στο περιθώριο κέρδους μας δεν μπορούν να έχουν θέση.
Φίλοι μου
Το να υπάρχει χαρισματική ηγεσία στο παρελθόν, ήταν αρκετό για να υπερβεί και υπερκαλύψει αυτές τις αδυναμίες. Το περιβάλλον άλλωστε ήταν τέτοιο που ένας πρόεδρος με ισχυρή προσωπικότητα και εμβέλεια να μπορεί να επηρεάσει εξελίξεις και πολιτικές και να προσφέρει τουλάχιστον οικονομική ευμάρεια στον κλάδο. Με την έλευση του μνημονίου όμως οι εποχές αυτές παρήλθαν. Σήμερα ακόμα και αν ένας χαρισματικός πρόεδρος εκλεγεί, στις συνθήκες που υπάρχουν δεν θα μπορέσει να υπερκαλύψει αυτές τις αδυναμίες.
Εμπρός στις εκλογές για την ανάδειξη του ΔΣ του ΠΦΣ το να ζητούμε μεταξύ μας την ψήφο ο ένας του άλλου δεν έχει νόημα εάν δεν μπορέσουμε να εκσυγχρονίσουμε τη δομή αντιπροσώπευσης και λειτουργίας του κλάδου.
Η συμμετοχή μου στο ψηφοδέλτιο της Συμμαχίας δεν προέρχεται από την επιδίωξη της προσωπικής εκλογής μου. Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν πολλοί ικανότεροι από εμένα και πολλοί με μεγαλύτερη δυναμική για να εκλεγούν. Αυτό όμως που θα πρέπει να ζητήσω από τον καθένα ξεχωριστά είναι να αποφασίσει με κριτήριο την αναγκαία αυτή αλλαγή που περιέγραψα και πως η απόφασή του θα οδηγήσει σε αυτή. Πως η θέση που του εμπιστεύτηκαν οι συνάδελφοι για να τους αντιπροσωπεύει, θα γίνει από μια θέση σε ένα όργανο που αυτός τυπικά παρίσταται, θέση σε ένα όργανο που ο εκλέκτορας συμμετέχει και δημιουργεί.
Όποιος και να «νικήσει» σε αυτές τις εκλογές θα βρεθεί σε ένα περιβάλλον το οποίο θα χαρακτηρίζεται από τις μεγαλύτερες αντιξοότητες που έχει αντιμετωπίσει ποτέ ο κλάδος. Θα είναι αδύνατο να αντεπεξέλθει στο ρόλο του αν ο καθένας από εμάς δεν βρεθεί στις συνθήκες που θα του επιτρέψουν να προσφέρει αυτά που έχει να δώσει, αλλά και να δίνει λόγο σε αυτούς που τον έστειλαν εκεί. Να αναπτύξει τις ιδέες του, τις θέσεις του και τις λύσεις που έχει να προσφέρει.
Η Πανελλήνια Φαρμακευτική Συμμαχία δεν πρόκειται να υποσχεθεί νίκες, κατακτήσεις ή έστω επιστροφές στο προ της κρίσης περιβάλλον. Αυτό όμως που μπορούμε να πούμε είναι πως όσο περνάει από το χέρι της θα διαμορφώσει έναν Πανελλήνιο ο οποίος θα μπορεί να ακούσει τη φωνή της βάσης και να δώσει την ευκαιρία της συμμετοχής στις εξελίξεις.
Μια ευκαιρία που η ίδια η βάση θα πρέπει να διεκδικήσει από σήμερα απευθυνόμενη στους αντιπροσώπους της και ζητώντας τους να γίνουν οι φορείς αυτής της εξέλιξης καθώς η ευθύνη με την οποία τιμήθηκαν στις εκλογές των τοπικών συλλόγων δεν ήταν μια εν λευκώ επιταγή.
Γιώργος Κουτέπας
Αντιπρόσωπος ΦΣΑ στον ΠΦΣ,
υποψήφιος με την Πανελλήνια Φαρμακευτική Συμμαχία
