Οι διατροφικές συνήθειες και προτιμήσεις που ακολουθούν τον καθένα μας σε όλη τη ζωή του θεμελιώνονται στη βρεφική ηλικία, γι’ αυτό και η διατροφική φροντίδα από τη γέννηση είναι πολύ σημαντική.
Το πολύτιμο μητρικό γάλα = η πρώτη βιολογική τροφή
Η ίδια η φύση, την οποία κανείς δεν μπορεί να υποκαταστήσει, προετοίμασε για το νεογέννητο την καλύτερη τροφή, που είναι το μητρικό γάλα. Είναι η πρώτη βιολογική τροφή, εξειδικευμένη για την ψυχοσωματική ανάπτυξη του βρέφους.
Έτοιμο για χρήση, στη σωστή θερμοκρασία, με τις ιδανικές αναλογίες συστατικών, εύπεπτο, προστατεύει το μωρό από λοιμώξεις και μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης αλλεργιών.
Σωστός θηλασμός
Διαρκεί από λίγα λεπτά έως και λίγο περισσότερο από μισή ώρα
• το μωρό βρίσκεται στο ίδιο ύψος με το στήθος της μητέρας
• η μυτούλα του βρίσκεται στο ύψος της θηλής
• ο θηλασμός στην έναρξη είναι πιο γρήγορος και μετά επιβραδύνεται, γιατί στην αρχή το γάλα τρέχει πιο γρήγορα και σε μεγαλύτερη ποσότητα
• πλύσιμο της θηλής και των χεριών της μητέρας πριν από κάθε θηλασμό
Διατήρηση μητρικού γάλακτος
• στο ψυγείο (θερμοκρασία + 4 οC) διατηρείται για 24 ώρες
• στην κατάψυξη μονόπορτου ψυγείου διατηρείται για 2 εβδομάδες
• στην κατάψυξη δίπορτου ψυγείου διατηρείται για 3 μήνες
• σε καταψύκτη σταθερής θερμοκρασίας -20 οC διατηρείται 6 μήνες
Ένα πραγματικά απόλυτο διατροφικό πρότυπο, το μητρικό γάλα, που δείχνει ότι και τα επόμενα βήματα, μετά τον μητρικό θηλασμό, πρέπει να είναι προς την κατεύθυνση της φυσικής διατροφής, που δεν είναι άλλη από τη βιολογική διατροφή.
Αρχές βιολογικής διατροφής
Η βιολογική προσέγγιση θεωρεί τον άνθρωπο μέρος της φύσης και όχι ανώτερό της, και αναδεικνύει τη σύνδεσή τους, ώστε να γίνει κατανοητό πως ό,τι πληγώνει τη φύση τραυματίζει και την ανθρώπινη κοινότητα.
Η βιολογική διατροφή σημαίνει επιστροφή στα φυσικά πρότυπα διατροφής, αποκατάσταση και προστασία των οικοσυστημάτων, και ανακάλυψη της φύσης από την αρχή.
Βιολογική γεωργία ► Βιολογική εκτροφή ζώων ► Βιολογικά τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας ► Υγιής οργανισμός
Η βιολογική γεωργία είναι μια διαδικασία παραγωγής με φυσικές μεθόδους και με σεβασμό στο περιβάλλον, που ακολουθεί βασικές αρχές:
• Χρησιμοποιούνται ζωικά λιπάσματα, όπως η κοπριά, αλλά και τα πεσμένα φύλλα.
• Αυξάνεται η γονιμότητα του εδάφους με εναλλασσόμενες καλλιέργειες και ενδιάμεσα διαστήματα αγρανάπαυσης.
• Επιλέγονται φυτικές ποικιλίες ανθεκτικές στις ασθένειες και στο μικροκλίμα της περιοχής.
• Έχουν θεσπιστεί πολύ αυστηρά όρια στη χρήση προϊόντων φυτοπροστασίας, συνθετικών λιπασμάτων, αντιβιοτικών, συντηρητικών και προσθετικών ανάπτυξης.
• Δεν χρησιμοποιούνται γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί.
• Δεν μολύνεται από χημικά το υπέδαφος, το νερό και ο αέρας (35% λιγότερη αμμωνία και 40% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα).
Η βιολογική εκτροφή ζώων, με τους απλούς κανόνες που εφαρμόζουν οι βιοπαραγωγοί, έχει ως αποτέλεσμα υγιή ζώα προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες και ανθεκτικά στις ασθένειες.
• Ελεύθερη βόσκηση, αλλά και χρήση βιολογικών ζωοτροφών.
• Λίγα ζώα σε κάθε βοσκότοπο, ώστε να αποφεύγεται η υπερβόσκηση και η μείωση της γονιμότητας του εδάφους.
• Κατάλληλη και επαρκής στέγαση σε σωστές συνθήκες υγιεινής.
• Τα ζώα δεν είναι δεμένα ή απομονωμένα, και καθημερινά κινούνται στους βοσκοτόπους.
• Δεν χρησιμοποιούνται γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί.
• Δεν χρησιμοποιούνται επιταχυντές ανάπτυξης και συνθετικά αμινοξέα.
• Δεν γίνεται προληπτική χορήγηση αντιβιοτικών.
Στο πλαίσιο της βιολογικής εκτροφής ζώων δεν γίνεται υπερεκμετάλλευση του ζωικού κεφαλαίου, και έτσι μια αγελάδα στη φύση παράγει 10,5 λίτρα γάλα την ημέρα και ζει 25 χρόνια, ενώ σε βιομηχανοποιημένη φάρμα παράγει 35 λίτρα γάλα ημερησίως και ζει το πολύ 5 χρόνια.
Η τήρηση των αρχών της Βιολογικής Γεωργίας ελέγχεται συνεχώς και πιστοποιείται από τους αντίστοιχους εθνικούς και τους ευρωπαϊκούς φορείς. Οι έλεγχοι είναι ιδιαίτερα αυστηροί ώστε να εξασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση των βιοκαλλιεργητών.
Σε περίπτωση που τα Βιολογικά προϊόντα προορίζονται να ενταχθούν στη βρεφική διατροφή, πέραν των Φορέων Πιστοποίησης, εγκρίνονται και από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), ενώ ακολουθούν τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παιδιατρικής, Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής (ESPHGAN).
Τα βιολογικά τρόφιμα έχουν εξαιρετικό άρωμα και γεύση, υψηλές συγκεντρώσεις σε μεταλλικά άλατα, βιταμίνες και αντιοξειδωτικά, και γι’ αυτό υψηλή διατροφική αξία και ισορροπημένο ισοζύγιο θερμίδων.
Βασικές κατηγορίες βιολογικών τροφίμων
► Δημητριακά βιολογικής καλλιέργειας: έχουν μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών και ιχνοστοιχείων
► Βιολογικά φρούτα και λαχανικά: πλουσιότερα σε βιταμίνη C και μεταλλικά άλατα, ενώ έχουν 40% περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες
► Βιολογικό γάλα: 75% υψηλότερα ποσοστά β-καροτένιου, 68% περισσότερα ω3 λιπαρά οξέα, 50% επιπλέον βιταμίνη Ε και διπλάσια ποσότητα αντιοξειδωτικών
Βιολογική βρεφική διατροφή
Χάρη στο ανακλαστικό του θηλασμού, ένα υγιές τελειόμηνο μωρό μπορεί άνετα να θηλάσει. Αν για κάποιον σοβαρό λόγο αποκλειστεί ο μητρικός θηλασμός, η επόμενη λύση, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του παιδίατρου, είναι ένα βρεφικό γάλα το οποίο θα προσεγγίζει το πρότυπο του μητρικού, σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά κριτήρια που έχουν θεσπιστεί, και θα είναι προς την κατεύθυνση της φυσικής βιολογικής διατροφής.
Το βιολογικό βρεφικό γάλα διακρίνεται στους τύπους:
Νούμερο 1 από τη γέννηση ώς τον 6ο μήνα
Νούμερο 2 από τον 6ο μήνα
Νούμερο 3 από τον 10ο μήνα
Το αποτέλεσμα της βιολογικής βρεφικής διατροφής είναι ένας υγιής οργανισμός που δεν επιβαρύνεται με φυτοφάρμακα, αντιβιοτικά και λιπάσματα μέσω της τροφικής αλυσίδας, ενώ ακόμα και ο κίνδυνος εμφάνισης αλλεργιών είναι μειωμένος.
Σίτιση με μπιμπερόν
• Η φιάλη σε σταθερή ελαφρά γυρτή θέση για να είναι πάντα η πιπίλα γεμάτη με γάλα και να μην καταπίνει το μωρό αέρα.
• Κανονική ροή γάλακτος από την πιπίλα είναι οι 2-3 σταγόνες το δευτερόλεπτο.
• Δεν πρέπει το μωρό να πίνει γάλα ξαπλωμένο στην κούνια του ή να αποκοιμιέται με την πιπίλα του μπιμπερόν στο στόμα.
Μετά τον τέταρτο μήνα αρχίζει η προσθήκη ημιστερεών τροφών και το πρώτο τάισμα με το κουτάλι. Οι πρώτες κρέμες απογαλακτισμού έχουν ως βάση το ρυζάλευρο που γίνεται εύκολα αποδεκτό από το ευαίσθητο βρεφικό στομάχι και δεν προκαλεί αλλεργίες. Στον 6ο μήνα θα προστεθούν στο βρεφικό διαιτολόγιο κρέμες σιτηρών και φρούτα.
Τα βιολογικής καλλιέργειας δημητριακά και φρούτα, πλούσια σε υδατάνθρακες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες και φυτικές ίνες, εξασφαλίζουν ισορροπημένο διατροφικό ισοζύγιο, καλή λειτουργία του εντέρου και δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα.
Σίτιση με το κουτάλι
• Ξεκινάμε να δίνουμε 1-3 κουταλάκια και συμπληρώνουμε το γεύμα με γάλα.
• Καθημερινά αυξάνουμε την προσφερόμενη ποσότητα κατά 2-3 κουταλάκια, έως ότου πάρει ένα πλήρες γεύμα (20-25 κουταλάκια) και δεν χρειάζεται γάλα συμπληρωματικά.
• Αν κάποια γεύση δεν αρέσει στο βρέφος και αρνείται να φάει, δεν το πιέζουμε. Την διακόπτουμε για 8-10 μέρες και ξαναδοκιμάζουμε.
• Διαφορετικές γεύσεις εισάγονται στο βρεφικό διαιτολόγιο με διαφορά 5-8 ημερών, ώστε να συνηθίζονται πιο εύκολα.
Η βιολογική βρεφική διατροφή είναι άποψη και στάση ζωής και επένδυση στο μέλλον των παιδιών μας.
Χρυσούλα Γκούσκου,
φαρμακοποιός, Quality & Training manager FREZYDERM ΑΒΕΕ